Vaker nee zeggen zonder schuldgevoel

Waarom je vaker nee moet zeggen (en waarom dat zo kneiterlastig is)

“Zeg gewoon nee!” Hè, was het maar zo simpel. Maar ja, we willen anderen niet teleurstellen, we willen aardig gevonden worden en we willen de harmonie bewaren. Het lastige? Door constant ja te zeggen, zeg je eigenlijk nee tegen jezelf. En laat dat nou net een perfecte route zijn naar stress, spanning en jawel—rug- en schouderpijn.

Het komt vaker voor dan je denkt. Ik sprak laatst met een collega over hoe moeilijk we het vinden om nee te zeggen. We kwamen tot de conclusie dat je in feite al een patroon hebt: je zegt niet per se vaker ja dan nee. Je zegt precies zo vaak nee als je nu doet. Alleen de vraag is: zeg je het op de juiste momenten?

Van pleaser naar grensbewaker: waarom grenzen stellen cruciaal is

Als je altijd maar toegeeft aan anderen, wordt het lastig om echt te ontspannen. Je lichaam blijft in een constante staat van “aan” staan, wat kan resulteren in fysieke klachten. Neurowetenschappelijk onderzoek toont aan dat stress en onderdrukte emoties directe invloed hebben op spierspanning en pijnklachten (Sarno, 1998). Chronische spierspanning, veroorzaakt door het negeren van je eigen grenzen, kan zelfs tot langdurige klachten leiden.

Het probleem met pleasen is dat het niet zo onschuldig is als het lijkt. Als je altijd ja zegt om een ander tevreden te stellen, zonder rekening te houden met jezelf, ben je eigenlijk bezig met manipulatie. Klinkt heftig, hè? Maar denk er eens over na: je geeft omdat je hoopt iets terug te krijgen, en als dat niet gebeurt, voel je je teleurgesteld of zelfs boos. Dit is wat psychologen passief-agressief gedrag noemen (Gross & Levenson, 1997).

Hoe je loslaat zonder schuldgevoel (en zonder pleasershock)

Goed, je wilt dus vaker nee zeggen, maar hoe laat je dan dat schuldgevoel los? Een paar oefeningen helpen je om oude patronen te doorbreken en je lijf te ontspannen. Hieronder een aantal praktische methodes:

1. Trigger-herkenningsoefening
   Denk aan een situatie waarin je het moeilijk vond om nee te zeggen. Waar in je lichaam voel je spanning? Je kunt een lichte druk op die plek geven en bewust ademhalen. Dit helpt om het gevoel te lokaliseren en los te laten.
2. Pandiculatie (spanningsrelease met mini-stretch)
   Trek je schouders op, houd ze even vast, en laat ze dan zo langzaam mogelijk zakken. Dit activeert je zenuwstelsel en helpt je om opgebouwde spanning los te laten (Hanna, 1988). Herhaal dit een paar keer en voel hoe je lichaam ontspant.
3. Het ‘verbeeldingsdeur’-concept
   Stel je voor dat je een deur opent in je lichaam op de plek waar je spanning voelt. Laat die spanning als een windvlaag door de deur naar buiten verdwijnen. Je lichaam kent het verschil niet tussen echte en ingebeelde ervaringen, dus deze visualisatie werkt verrassend goed.

Pijn, stress en ontspanning: het verband

Waarom is dit allemaal zo belangrijk? Omdat pijn niet alleen fysiek is, maar ook emotioneel. Rug- en schouderklachten zijn vaak gekoppeld aan onverwerkte emoties. Chronische spanning kan je spieren letterlijk laten vastzitten, waardoor je pijn ervaart zonder dat er een duidelijke fysieke oorzaak is (van der Kolk, 2014). Daarom is leren loslaten een essentieel onderdeel van pijnvrij bewegen.

Als je constant over je eigen grenzen gaat, blijft je zenuwstelsel in de overlevingsstand. Dit betekent dat je lichaam altijd in een lichte stressmodus staat, wat je spieren aanspant en je lichaam uit balans brengt. Hoe vaker je leert nee te zeggen en los te laten, hoe beter je lichaam zich kan ontspannen en herstellen.

Conclusie: leef vanuit je waarden

De sleutel tot makkelijker nee zeggen? Weten wat je écht belangrijk vindt. Als jij duidelijk hebt wat jouw waarden zijn, wordt het makkelijker om ja en nee te zeggen zonder schuldgevoel. Bedenk: jij bent geen dubbele afspraak. Als je ja zegt tegen iets wat niet bij je past, zeg je nee tegen wat wél goed voor je is.

Dus, durf jij de volgende keer volmondig nee te zeggen?

Meer lezen?

Check mijn andere blogs over ontspanning en pijnvrij bewegen of plan een gratis Topfit-sessie in om te ontdekken hoe jij beter met spanning en pijn om kunt gaan.